Plastik Sanayi
Bilim ve teknolojideki gelişmeler insanlığın başlangıcında çok sınırlı olan malzeme kullanımı hem malzemelerin çeşitliliklerini hem de değer ve kalitelerini yükseltmelerine paralel olarak çok hızlı bir şekilde arttırmıştır.
Çok uzun yıllar kullanılan metal, odun ve seramik gibi malzeme cinsleri yanında plastikler ancak 20. Yüzyıl başlarında tanınmaya ve kullanılmaya başlanmıştır.
Günümüze gelene kadar çok hızlı bir gelişim gösteren bu malzeme cinsi artık birçok özellikleri açısından diğer malzemelerden üstün hale gelmiştir. Otomotiv, elektronik, tıp teknolojileri, beyaz-siyah eşya, haberleşme, uzay-hava araçları başta olmak üzere hemen hemen her sektörde plastik en çok tercih edilen malzeme cinsi olmuştur.
Plastikler en son ortaya çıkan malzeme gruplarından olmasına rağmen, günlük hayatımıza en fazla giren malzemelerden birisidir. Çok çeşitli ve diğer bir malzeme grubundan farklı özelliklere sahip plastiklerin ana özellikleri şunlardır:
1. Özgül ağırlıkları azdır.
2. Çok çeşitli mekanik özelliklere sahiptir.
3. Kolay şekil verilebilir ve kolay işlenebilirler.
4. Katkı maddeleri ile mekanik özellikleri değiştirilerek farklı kullanım alanları yaratılır.
5. Isı ve elektrik iletkenlikleri düşüktür.
6. Saydamdırlar.
7. Korozyona ve kimyasallar maddelere dayanıklıdırlar.
8. Yeniden işlenip kullanılır hale tekrar gelebilirler.
9. Ucuz bir şekilde üretilir.
Plastik Üretimi Nasıl Yapılır?
Petro kimya tesislerinde ende edilen plastik hammadde farklı tiplerinin nasıl işlenebileceğini zaman içinde teknik ARGE çalışmalarıyla bugüne gelinmiştir.
Plastik üretiminde 2 teknik kullanılır. Plastik enjeksiyon ve plastik ekstrüzyon tekniği.
Plastik enjeksiyon karşı basıncı olan mevcut kalıp bir basınçla kitlenir. Erimiş plastik bir memeden içine basınçla dağıtılır ve kalıpta soğutularak istenilen ölçüde ürün elde edilir. Bu tür ürünler 2 boyutludur. Kapalı hacimsel ürünler elde edilmez.
Plastik ekstrüzyon malzeme boşa akıtılır. Karşı basınç olmadan, malzeme açık bir kalıptan çıkar ve bir soğutma kalibratörüne ihtiyaç vardır. Bu ikisi ile malzeme çekilerek şekillendirilir. Örnek olarak pvc pencere doğrama profilleri bu şekilde çekilir. 3 boyutlu hacimsel plastik ürünler bu teknik ile elde edilir. Örnek bidon, her türlü şişe ve su kapları.
Yukarıda teknikleri belirlenen şekillendirme için plastik kalıplara ihtiyacımız vardır. İşte bu plastik işleme makineleri ile plastik kalıpların bir arada olduğu düzende plastik üretimi yapılır.
Petro kimya tesislerinde plastik hammadde elde etme prosesine kısaca değinecek olursak rafineri tesislerinde ham petrolden ayrılan farklı manomerler petrol kimya tesislerinde polimer haline getirilmesi ile farklı tipte plastik hammaddeler üretilir. Plastik hammaddeler genel olarak 2 ana gruba ayrılır. Ticari boyutlu plastikler: mutfak eşyaları, kap, bidon, temizlik malzemeleri vs.
Mühendislik plastikleri: Dış şartlara dayanıklı mekanik mukavetleri özel, yanmaz özellikleri olabilen, fiyatı ticari plastikleri göre en az %50-100 oranında pahalı olan plastiklere mühendislik plastikleri denir.
Son 20 yılda birden fazla plastik çeşidi kimyasal olarak değil, özel mekanik karışımla yanında katkı maddeleri koyarak darbe mukavetini arttıran kırılganlığı önleyen, ısı ve dış şartlara daha çok dayanan, yanmazlık özelliği olan parça boyutsal stabilitesi değişmeyen plastik ürünlerde kullanılan plastik ALAŞIMLARI elde edilmiştir.
Bu alaşımlar öyle mekanik özellikler taşımaktadırlar ki, otomotiv sektöründe motor kapağı, uçak sanayinde özel plastikler vs. Bu sayede ağırlık kazanımları yanında, parça maliyetleri düşmüş, fakat kalite en üst seviyeye çıkmıştır.
Sonuç olarak, plastik üretim makinelerinin yanında uygun plastik kalıbı ve uygun plastik hammadde seçiminin yapılıp, bir arada kullanıldığı düzene plastik üretimi deriz. Çok özel imalat şartları olursa medikal plastik üretimini ifade edebiliriz. Bu sebeple plastik üretiminde sonuç almak için çok geniş bilgi birikimine ve çok fazla tecrübeye ihtiyaç vardır.
Plastik üretiminde, plastik işlenmesi stabil bir olay değildir. Kış ve yaz şartları üretimde değişiklik ister. İşlenmesi özel olan bu üretim şartlarında çalışanlar değerli elemanlardır. Çünkü işletmede çok kontrol olayı olup, en ufak dikkatsizlik veya tedbirsizlikte anında ürüne kalite olumsuzluğu ortaya çıkar ve müşteri memnuniyetsizliği artar.
Bir kere işletme de üretim düzeni oturursa, şartlarda değişmezse sonuçlar olumludur ve süreklidir.
Bu konuda yetişmiş teknik eleman eksiğimiz çok fazla. Plastik üretiminde çalışacak teknisyenlerin eğitim seviyesi en az plastik endüstri meslek lisesi ve meslek yüksek okullarından mezun olmalarına ihtiyacımız vardır. Bu konuda iyileştirmeleri bekliyoruz.
Bizler kendi çalışan elemanlarımıza eğitim açığını plastik kimyası ve tatbikatlı oryantasyon kursları ile kapatmak istemekteyiz.